غده لنفاوی را گره لنفاوی نیز می گویند. غدد لنفاوی نقش مهمی در توانایی بدن برای مقابله با ویروس ها، باکتری ها و سایر علل بیماری ها دارد.
ورم و بزرگ شدن غدد لنفاوی در قسمت های گردن، زیر بغل، زیر چانه و کشاله ران دیده می شود.
در برخی موارد، گذشت زمان و کمپرس گرم (مثل حوله گرم) باعث بهبودی این ورم می شود. درمان بزرگی و ورم غدد لنفاوی عفونی بستگی به علت آن دارد.
علائم ورم غدد لنفاوی
دستگاه لنفاوی بدن شامل مجموعه ای از اندام ها (مثل طحال و غده تیموس)، رگ ها و تعداد زیادی غده یا گره لنفاوی است که در سراسر بدن وجود دارند (تصویر پایین).
غدد لنفاوی بیشتر در ناحیه سر و گردن وجود دارند. غدد لنفاوی که به طور مکرر دچار ورم می شوند، در این قسمت ها و نیز در زیر بغل و کشاله ران قرار دارند.
ورم و بزرگ شدن غدد لنفاوی نشان می دهد در یک محل از بدن، چیزی اشتباه است. وقتی برای اولین بار غدد لنفاوی ورم می کنند، شما متوجه علائم زیر می شوید:
– درد و سوزش غدد لنفاوی
– ورم و بزرگ شدن غدد لنفاوی به اندازه یک نخود یا لوبیا
بیشترین علت ورم غدد لنفاوی، ابتلا به یک بیماری عفونی به خصوص یک عفونت ویروسی مثل سرماخوردگی است
بسته به علت ورم غدد لنفاوی، علائم زیر نیز مشاهده می شوند:
– آبریزش بینی، گلودرد، تب و سایر علائم عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
– ورم کلی غدد لنفاوی در سرتاسر بدن که می تواند نشان دهنده ابتلا به یک بیماری عفونی مثل ایدز، مونونوکلئوز و یا یک اختلال خودایمنی مثل لوپوس یا آرتریت روماتوئید باشد.
– ورم دست یا پا نشان می دهد ورم یک غده لنفاوی خیلی دور از سطح پوست که حس نمی شود، باعث انسداد و گرفتگی سیستم لنفاوی بدن شده است.
– رشد سریع، دائمی و شدید غدد لنفاوی می تواند علامت تومور باشد.
– تب
– تعریق شبانه (عرق کردن در خواب شب)
زمان مراجعه به پزشک
ورم غدد لنفاوی زمانی از بین می رود که بیماری زمینه ای مثل عفونت که باعث بروز آن شده است، درمان شود.
اما اگر این مشکل شما را نگران کرده است و یا اگر ورم غدد لنفاوی شما ویژگی های زیر را دارد، نزد پزشک بروید:
– غدد لنفاوی بدون دلیل مشخصی ورم کنند.
– غدد لنفاوی به مرور بزرگ تر می شوند و یا این ورم دو تا چهار هفته ادامه دارد.
– موقع فشار دادن غدد احساس می کنید سفت هستند و یا حرکت نمی کنند.
– ورم غدد لنفاوی با تب، تعریق در خواب شب یا کاهش وزن بی دلیل همراه است.
– ورم غدد لنفاوی با گلودرد، یا سختی قورت دادن غذا یا دشواری نفس کشیدن همراه است.
علل ورم غدد لنفاوی
یک گره یا غده لنفاوی، شکلی گرد یا لوبیا شکل دارد. گره لنفاوی مجموعه ای از سلول هاست که توسط یک پوشش (کپسول) از بافت پیوندی پوشیده شده اند.
دستگاه لنفاوی بدن
این سلول ها شامل سلول های لنفولیست و ماکروفاژ هستند.
لنفوسیت ها نوعی گلبول سفید هستند که اجزای پروتئینی را برای کشتن عوامل مهاجم به بدن مثل ویروس ها تولید می کنند و ماکروفاژها هم مواد کشته شده را تجزیه می کنند.
زمانی که مایع لنف در سراسر بدن گردش می کند، لنفوسیت ها و ماکروفاژها، آن را تصفیه می کنند و از شما در برابر مهاجم های مخرب محافظت می نمایند.
گره های لنفاوی در یک گروه قرار دارند و هر گروه یک قسمت خاص از بدن را تصفیه می کند.
در برخی قسمت های بدن، ورم غدد لنفاوی بیشتر دیده می شود مثل گردن، زیر بغل، زیر چانه و کشاله ران.
محل بروز ورم می تواند به تشخیص علت آن کمک کند.
بیشترین علت ورم غدد لنفاوی،ابتلا به یک بیماری عفونی به خصوص یک عفونت ویروسی مثل سرماخوردگی است. اما بیماری های عفونی دیگری مثل بیماری های انگلی و باکتریایی و سایر علل می توانند باعث این ورم شوند.
علل ورم غدد لنفاوی عبارتند از:
۱- بیماری های عفونی شایع
– گلو درد چرکی
– سرخک
– عفونت های گوش
– عفونت (آبسه) دندان
– مونونوکلئوز
– عفونت پوست یا زخم مثل سلولیت یا باد سرخ
– ویروس اچ آی وی (HIV) که باعث بیماری ایدز می شود
۲- بیماری های عفونی غیر شایع
– بیماری سل
-برخی بیماری های منتقله از راه تماس جنسی مثل سیفیلیس
– توکسوپلاسموز: یک بیماری انگلی که در اثر تماس با مدفوع گربه آلوده یا خوردن گوشت نپخته یا نیم پز ایجاد می شود
– تب خراش گربه: یک بیماری باکتریایی که در اثر چنگ زدن یا گاز گرفتن گربه ایجاد می شود.
۳- اختلالات سیستم ایمنی بدن
– بیماری لوپوس: یک بیماری التهابی مزمن که مفاصل، پوست، کلیه ها، سلول های خونی، قلب و ریه ها را تحت تأثیر قرار می دهد.
– آرتریت روماتوئید: یک بیماری التهابی مزمن که مفاصل بدن را دچار مشکل می کند.
۴- سرطان ها
– لنفوم (سرطان دستگاه لنفاوی)
– لوسمی: سرطان بافت تشکیل دهنده خون شامل مغز استخوان و سیستم لنفاوی
– سرطان سایر قسمت های بدن که به غده لنفاوی انتشار پیدا کرده اند (متاستاز سرطان)
سایر علل ورم غدد لنفاوی که نادر هستند عبارتند از:
برخی داروها مثل داروی ضد تشنج فنی توئین و داروهای جلوگیری کننده از ابتلا به بیماری مالاریا.
غدد لنفاوی متورم چیست؟
گاهی هنگام لمس گردن خود متوجه یک برجستگی گرد می شوید، که ممکن است دردناک باشد، این مساله ممکن است یک غده لنفی بزرگ شده باشد. علت های زیادی برای تورم غدد لنفاوی وجود دارد. شایعترین علت عفونت است.در صورتی که دارای تورم غدد هستید اگر علت تورم را نمی دانید، به پزشک مراجعه کنید.
غدد لنفاوی
غده های کوچکی به نام غدد لنفاوی کوچک (گاهی به نام گره های لنفاوی) در سراسر بدن وجود دارند. غدد لنفی که در نزدیکی یکدیگر اغلب به صورت دو گروه تنها و یا زنجیره ای هستند . محل های چند نمونه از غدد لنفاوی مجتمع در کنارهم عبارتند از: دو طرف گردن ،زیربغل ، وکشاله ران. گروه های اصلی غدد لنفاوی در سر و گردن نیز در شکل نشان داده شده است. اما ، تورم غدد لنفاوی در بیماری های بسیاری در بدن رخ می دهد.
غدد لنفی با یکدیگر توسط شبکه ای از کانال های لنفاوی متصل هستند . لنف مایعی است که شبیه مایع موجود بین سلول های بدن است. این مایع به داخل کانال رگهای لنفاوی، از طریق غدد لنفاوی مختلف و در نهایت به جریان خون جاری می شود. در واقع شبکه عروق لنفاوی تقریبا شبیه شبکه رگ های بدن در سراسر بدن وجود دارند و ارتباط بین مایع بین سلولها و رگ ها را برقرار می کنند و غده های لنفاوی موجود در آنها مسوولیت حفظ ایمنی بدن را به عهده دارند.
غدد لنفاوی نقش عمده ای در سیستم ایمنی بدن دارند . آنها حاوی گلبولهای سفید خون (لنفوسیتها) و آنتی بادیها (پادتن هایی که علیه میکرب ها توسط بدن تهیه می شوند و خاصیت میکرب کش دارند) هستند که در دفاع از بدن در برابر عفونت ها موثرند .
چه چیز باعث تورم غدد لنفاوی می شود؟
غدد لنفاوی معمولا در حالت طبیعی به اندازه نخود است. گاهی ممکن است برخی از شما آنها در زیر پوست خودا احساس کنید. اما غدد لنفاوی متورم در زیر پوست کاملا قابل توجه است. آنها می توانند به اندازه یک فندق متورم شوند و یا حتی بزرگتر. (شما نمی توانید برخی از آنها را لمس کنید و مثلا متوجه تورم غدد لنفاوی در قفسه سینه و یا شکم شوید
علل تورم غدد لنفاوی عبارتند از:
عفونت علت رایج تورم غدد لنفاوی آن است
علت تورم غدد لنفاوی به دلیل عفونت در اثر سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با میکروب ها (باکتری ، ویروس،و غیره) است. غدد لنفاوی معمولی، به اندازه نخود است که در حالت بروز عفونت بزرگ می شوند و در مواردی از روی پوست قابل لمس و دردناک هستند. از زمانی که فردی دچار عفونت می شود و این حالت در وی رخ می دهد تا زمانی که به حالت عادی برگردد ممکن است یک هفته یا بیشتر طول بکشد .
مثالها شامل موارد زیر است
ممکن است علت متورم شدن غدد لنفاوی در گردن ،عفونت های گلو و ورم لوزه باشد.
ممکن است علت تورم غدد لنفاوی در زیر بغل ،عفونت پوست بازو باشد.
ممکن است علت تورم غدد لنفاوی در کشاله ران، عفونت پا و یا اندام تناسلی باشد.
ممکن است توسعه تورم تعدادی از غدد لنفاوی در نقاط مختلف بدن مثل گردن ، زیر بغل و کشاله ران به علت بیماری های ویروسی مثل مخملک و یا سرخک باشد.
علت کمتر شایع تورم غدد لنفاوی، لنفوم و سرطان خون
سرطان در حال گسترش نزدیک هر غده لنفاوی که باشد، باعث متورم شدن آن می شود . برای مثال :
ممکن است سرطان پستان باعث متورم شدن غدد لنفاوی زیربغل شود.
ممکن است سرطان حلق باعث متورم شدن غدد لنفاوی در گردن شود.
ممکن است که سرطان های ریه و روده باعث متورم شدن غدد لنفاوی داخل حفره شکم شده و ایجاد احساس درد در شکم و قفسه سینه شود.
سرطان خون نیز باعث متورم شدن بسیاری از غدد لنفاوی در بدن مثلا در داخل قفسه سینه میشود .
به عنوان یک اصل، ورم غدد لنفاوی به علت سرطان ، رشدی آهسته تر ی دارد تا بر اثر عفونت. همچنین در مواردی که بر اثر سرطان می باشد، این غدد بدون درد هستند در حالیکه در عفونت تورم همراه با درد است.
علل نادرتر تورم غدد لنفاوی
شامل واکنش به برخی داروها، بیماری نقص در ذخیره سازی گلیکوژن ، بیماری کاوازاکی ، بیماری سارکوئیدوز و انواع خاصی از ورم مفاصل.
تورم غدد لنفاوی
درمان غدد لنفاوی متورم
درمان غدد لنفاوی متورم بستگی به علت تورم غدد لنفاوی دارد . تورم غدد لنفاوی مانند نشان دهنده شرایط گوناگونی هستند ، و هرکدام چشم انداز متفاوت و درمان متفاوتی دارند. بنابراین، برای مثال، اگر علت تورم بیماریهای ویروسی باشد درمان خاصی توصیه نمی شود . در حالیکه ، تورم غدد لنفاوی توسط لنفوم و یا سرطان خون به درمان گسترده نیاز دارد .
چه باید کرد اگر که تورم غدد لنفاوی پیدا کنیم؟
تورم غدد لنفاوی به علت عفونت ویروس علتی معمول است. برای مثال ، تورم غدد لنفاوی در گردن ممکن است در صورتی که دارای عفونت گلو باشیم و این زیاد نگران کننده نیست . اما تورم غدد لنفاوی اگر بدون هیچ دلیل روشنی باشد این نگران کننده است .